20.11.2021 | 
Brunei

Başkent: Bandar Seri Begavan

Yüzölçümü: 5.765 km²

Nüfus: 443.300

Yönetim Biçimi: Mutlak Monarşi

Tek komşusu Malezya olan Brunei, Güneydoğu Asya’da bulunan küçük bir ülkedir. Resmî dil Malaycadır, fakat Çince ve İngilizce de konuşulur. Yüzölçümüne göre nüfusun az olmasının sebebi, topraklarının %70’inin tropikal ormanlarla kaplı olmasıdır. Nüfusun %65’ini Malaylar, %23’ünü Çinliler, geri kalanını da çeşitli etnik gruplar meydana getirir. Dinî bakımdan nüfusun büyük çoğunluğu Müslümandır; Hristiyanlar ve Budistler azınlıktadır.

Zengin petrol kaynakları sayesinde dünyanın en varlıklı ülkelerinden biri sayılır. IMF’ye göre GSMH bakımından dünyanın en zengin ikinci ülkesidir. Gelir kaynaklarının başında doğalgaz ve petrol bulunur. Nüfusun 1/5’inden fazlası 15 yaşın altındadır. 0-14 yaş arası nüfus 1971’de %42.3 iken kademeli olarak düşmüş ve 2020’de %22.3 olmuştur.

Brunei bir refah devletidir. Vatandaşlara ücretsiz sağlık hizmeti verilir. Kırsal bölgelerde yaşayanlar, doktorların düzenli olarak evlere gelmesi yoluyla sağlık hizmeti alırlar. Ülkede dört büyük devlet hastanesinin yanı sıra, özel klinikler ve özel hastaneler vardır. Bulaşıcı hastalıkların insidansı düşüktür ve ölümler üzerindeki payı %10.3’tür.

Anne başına düşen çocuk sayısı 1.8’dir. Ülkede yenidoğan her 1.000 bebekten 9.6’sı, beş yaş altı her 1.000 çocuktan 11.4’ü ve her 100.000 anneden 31’i hayatını kaybetmektedir. Yenidoğan sepsisi, solunum yolu enfeksiyonları ve ishale bağlı ölümler oldukça azdır. Obezite bir sorun olarak kendini göstermektedir. Buna göre erkek nüfusun %12.5’i, kadın nüfusun %15.7’si obezdir.

Brunei’de 2000’li yıllara kadar okula devam zorunluluğu yoktu. Fakat bugün itibariyle 5-16 yaş arası çocuklar için eğitim zorunlu ve ücretsizdir. Genç okuryazar oranı %99.6, okula devam eden öğrencilerin oranı ise %93’tür. Eğitim dili Malayca, İngilizce ve Çince’dir.

Nüfusun 1/3’ünü oluşturan 18 yaş altı çocukların hakları hâlâ güvence altına alınmış değildir. Gerek aile içinde gerek okul hayatında fiziksel şiddete maruz kalan çocuklar vardır. Ayrıca ülkede cezaî ehliyet yaşı yedidir. Herhangi bir suçtan dolayı hüküm giymeleri hâlinde yetişkinlerle aynı hapishanelerde kalırlar. Çocuklar için ceza gerektiren suçlardan biri uyuşturucu kullanımıdır.

Brunei yasalarına göre 16 yaşından küçük çocukların çalıştırılması yasaktır. 18 yaşından küçük olanlar, ancak velilerinin izni ile çalışabilir. Çocuk işçiliği kanunlarının ihlal edildiğine dair herhangi bir rapor mevcut değildir. Aynı zamanda Brunei, çocuk işçiliğinin en kötü biçimlerinin ortadan kaldırılması için kurulan Association of Southheast Asian Nations’a üyedir. Buna rağmen Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın 2020 yılı raporuna göre son yıllarda şiddet gören çocukların sayısında bir artış olmuştur. Yerel haberlere göre ülkede her yıl ortalama 40-50 çocuk istismarı vakası olmaktadır.

Brunei’deki yetim sayısı 4.900’dür. Ülkede ne bir devlet yetimhanesi ne de özel bir yetimhane vardır. Ebeveynlerini kaybeden çocuklar, akrabaları tarafından bakılır. Ülkede misyonerler de etkin değildir. Sadece çocukların refahı için çalışan STK’lar vardır. Bu STK’lar fon toplamak, yardım dağıtmak gibi faaliyetlerde bulunur. Ülkede, Sosyal İşler Hizmetleri Birimi’ne kayıtlı 2.000 yetim çocuk vardır.

KAYNAKÇA:

2nd and 3rd Periodic Report Submitted Under the Convention on the Rights of the Child. https://tbinternet.ohchr.org/Treaties/CRC/Shared%20Documents/BRN/CRC_C_BRN_2-3_6427_E.pdf. (13.11.2021).

Association of Southeast Asian Nations. “About ASEAN”. https://asean-org.translate.goog/about-us?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=nui,sc. (13.11.2021).

DEPS. “Brunei Darusaalam Statistical Yearbook 2019”. http://www.deps.gov.bn/DEPD%20Documents%20Library/DOS/BDSYB/BDSYB_2019/BDSYB_2019.pdf. (13.11.2021).

Humanium. “Children of Brunei”. https://www.humanium.org/en/brunei/. (13.11.2021).

IGME. UN Inter-Agency Group for Child Mortality Estimation. “Brunei Darussalam”. https://childmortality.org/data/Brunei%20Darussalam. (13.11.2021).

Kementerian Kebudayaan, Belia Dan sukan Negara. “Brunei Darussalam”. http://japem.gov.bn/Documents/nfcp.pdf. (13.11.2021).

Knoema. “Brunei Darussalam”. https://knoema.com/atlas/Brunei-Darussalam. (13.11.2021).

OTHMAN, Azlan. “Sultanate Sees Rice in Child Abuse Cases”. Borneo Bulletin. (February 19, 2020). https://borneobulletin.com.bn/sultanate-sees-rise-child-abuse-cases/. (13.11.2021).

UNICEF. “Brunei Darussalam”. https://data.unicef.org/country/brn/. (13.11.2021).

Worldometer. “Brunei Population”. https://www.worldometers.info/world-population/brunei-darussalam-population/. (13.11.2021).