Hırvatistan

20.11.2021 | 
Hırvatistan

Başkent: Zagreb

Yüzölçümü: 56.594 km²

Nüfus: 4.072.036

Yönetim Biçimi: Parlamenter Demokrasi

Yugoslavya’nın dağılması ile birlikte 1991 yılında bağımsızlığını ilan eden Hırvatistan, Avrupa’nın en genç devletlerinden biridir. Nüfusun %90.4’ü Hırvat, diğer etnik gruplar ise azınlık olmak suretiyle Sırp, Boşnak, İtalyan, Alman, Çek, Roman ve Macarlardır. Resmî dil Hırvatçadır. %91’lik bir oranla Hristiyanlar çoğunluktadır. Halkın diğer kesimi Müslüman ve ateisttir.

Hırvatistan’da nüfus, son beş yılda 220.000 civarında azalmış; 2017 yılında 36.647 bebek dünyaya gelmiş ve bu son yüzyılın en düşük rakamı olarak kayıtlara geçmiştir. Anne başına düşen çocuk sayısı 1.4’tür. 0-15 yaş arası çocukların nüfusu 596.970, 15-24 yaş arası gençlerin nüfusu 433.040’tır.

Ülkede bulaşıcı hastalıklara bağlı ölüm %2’lik bir oranla oldukça düşüktür. Son verilere göre yenidoğan her 1.000 bebekten 3.4’ü, beş yaş altı her 1.000 çocuktan 4.8’i ve her 100.000 anneden 8’i hayatını kaybetmektedir. Azalan vaka sayısına rağmen rotavirüs beş yaşından küçük çocukların hayatını riske atmakta; ishal ve ishale bağlı ölümlerin 1/3’ünden rotavirüsün sorumlu olduğu düşünülmektedir.

Hırvatistan’da çocukluk çağı obezitesi üzerine yapılan araştırmaların sonuçları, 8-9 yaş arası çocukların %35’inin aşırı kilolu veya obez olduğunu göstermektedir. Bu anlamda Hırvatistan, Akdeniz Avrupa ülkeleri arasında yedinci sırada yer almaktadır.

İlköğretim sekiz yıldan oluşur ve zorunludur. İlköğretimi tamamlayan öğrencilerin oranı %92, ortaöğretime brüt kayıt oranı %98.2’dir. Engelli çocuklar için özel programlar, azınlık çocukları için de yabancı dil dersleri içeren özel programlar mevcuttur. Ülke genelinde genç okuryazar oranı %99.7’dir.

Hırvatistan Sağlık Sigortası Fonu’nun verilerine göre ülkede engelli 32.101 çocuk bulunmaktadır. Ayrıca her yıl gelişimsel engellilik riski altında olan yaklaşık 4.000 çocuğun doğduğu tahmin edilmektedir. Çocuk Ombudsmanı Helenca Prinat Dragičević, 2019 yılında hazırladığı bir raporda, özel kategorideki engelli kişilerin ve erken gelişim güçlüğü olan çocukların temel haklarını sağlayacak yasaların olmadığını ifade etmiştir. Aynı raporda devlet kurumlarını eleştirmiş, şiddete karşı çıkmak konusunda başarısız olduklarını söylemiştir. 2019 yılında aile içi şiddete dair 97 şikâyet aldığını, 2020 yılında da istismar edildiği için korunma talep eden 56 şikâyet aldığını ve şikâyetlerin her yıl arttığını ilave etmiştir.

2019 yılı sonunda çocuk evlerinde “evlat edinme koşullarını sağlayan” 75 çocuk bulunurken aynı yıl 25 çocuk evlatlık olarak verilmiştir. Hırvatistan’da 37.000 yetim bulunmakta; bunlardan yaklaşık 3.000’i çocuk koruyucu aile yanında veya çocuk evlerinde kalmakta, 413’ü ise resmî olarak evlat edinme şartlarını karşılamaktadır.

The Lipik Orphanage, 1993’ten bu yana Hırvatistan’da faaliyet gösteren misyoner bir kuruluştur. Theresa’s Yetimhanesi’nde dokuz yaşından küçük çocuklar kalırken, St. Joseph’s Yetimhanesi’nde 9-19 yaş aralığında yaklaşık 35 çocuk kalmaktadır. SOS Children’s Villages, 1992’den beri Ladimirevci’de ve Lekenik’te çalışmakta; Worldwide Orphans, bir evlat edindirme kurumu olarak faaliyet göstermekte; D. Gary Young Vakfı da Hırvatistan’daki Maestral Yetimhanesi ile birlikte çalışmakta; Laduč Yetimhanesi, 7-18 yaş arası çocuklara sosyal hizmet sunmaktadır.

KAYNAKÇA:

Expat in Croatia. “Education in Croatia”. https://www.expatincroatia.com/education-in-croatia/. (31.10.2021).

SOS Children’s Villages. “General Information on Croatia”. https://www.sos-childrensvillages.org/where-we-help/europe/croatia. (31.10.2021).

Knoema. “Croatia”. https://knoema.com/atlas/Croatia. (31.10.2021).

United States Department of State. Bureau of Democracy, Human Rights and Labor. “Croatia 2020 Human Rights Report”. https://www.justice.gov/eoir/page/file/1386611/download. (31.10.2021).

The Lipik Orphanage and Colonel Mark Cook. https://www.croatianhistory.net/etf/lipik.html. (31.10.2021).

Total Croatia News. “Ombudswoman: Institutions Fail to Protect Children Against Violence”. https://www.total-croatia-news.com/politics/42802-ombudswoman. (31.10.2021).

UNICEF. “Children with Disabilities”. https://www.unicef.org/croatia/en/children-disabilities. (31.10.2021).

World Health Organization. “Overweight or obesity affect 1 in 3 children in Croatia, new survey shows”. https://www.euro.who.int/en/countries/croatia/news/news/2021/7/overweight-or-obesity-affect-1-in-3-children-in-croatia,-new-survey-shows. (31.10.2021).

Worldometer. “Croatia Population”. https://www.worldometers.info/world-population/croatia-population/. (31.10.2021).

WWO. World Without Orphans. “Stories”. https://worldwithoutorphans.org/story/vlado-and-marina-hoblaj. (31.10.2021).