Başkent: Lizbon
Yüzölçümü: 92.212 km²
Nüfus: 10.125.882
Yönetim Biçimi: Yarı Başkanlık Tipi Demokrasi
Avrupa’nın güneybatısında yer alan Portekiz’in kuzeyde Atlantik Okyanusu’na, güneyde ve doğuda ise Akdeniz’e kıyısının olması 15. yüzyılda coğrafi keşifler döneminde bir sömürge imparatorluğu kurmasını sağlamıştır. Bu bağlamda Portekiz, tarih boyunca bir göç ülkesi olmuştur. Ancak 1960’lardaki siyasal ve ekonomik sorunlar nedeniyle pek çok insan Portekiz’i terk etmiştir. Nüfusun %95’ten fazlasını Portekizliler oluşturmaktadır. Halkın %84’ü Hristiyan, %6’sı ateisttir. Resmî diller Portekizce ve Mirandacadır.
Portekiz’in 15 yaş altı nüfusu 1.648.541’dir, yani nüfusun yaklaşık %16.2’sine tekabül eder. 2019’daki verilere göre her 1.000 doğumda hayatını kaybeden bebek sayısı 3’tür. Beş yaş altı hayatını kaybeden çocuk oranı ise her 1.000 çocukta 3.6 olarak kaydedilmiştir. 2017 verilerine göre ise her 100.000 doğumda sekiz anne hayatını kaybetmektedir.
Eğitim ücretsiz ve 6-18 yaşları arasında zorunludur. 2019 verilerine göre Portekiz’de okullaşma oranı okul öncesi eğitimde %90.3, ilkokul düzeyinde %97.7, ortaokul düzeyinde %95.3 ve yükseköğretim düzeyinde %67.9’dur. 2018 verilerine göre Portekiz’in 15-24 yaş arası nüfusunun okuma yazma oranı %99.7’dir.
Ülke, ekonomik anlamda iyi durumda olsa da halkın ekonomik durumu bölgesel olarak değişim göstermektedir. 2020 yılına ait verilerde Portekiz nüfusunun beşte birinin yoksulluk içinde yaşadığı ortaya çıkmıştır. Devlet yardımı alan öğrenci sayısı 2010 yılında 328.000 iken 2019 yılında 380.000 yükselmiştir. Yoksul ailelerin çocuklarının çalışmak zorunda kalması, hatta büyük oranlarda olmasa da okulu bırakmaları söz konusu olabilmektedir.
HIV/AIDS, Portekiz’in en önemli sağlık sorunu olmaya devam etmektedir. Ülke, Avrupa’daki en yüksek HIV/AIDS tanı oranlarından birine sahiptir. Toplam nüfusun %0.5’i HIV/AIDS virüsü ile yaşamaktadır.
Fransız Katolik Kilisesi içinde çocuklara yönelik büyük çaplı fiziksel istismarı ortaya çıkaran raporun ardından; 2021 Ekim ayında Portekiz Katolik Kilisesi, ülke genelinde çocuk istismarlarını araştırmak üzere ulusal bir komite kuracağını açıklamıştır. Bu gelişme raporlanmayan ya da üzeri kapatılan vakaların ortaya çıkması açısından önemlidir.
Portekiz, kötü muamele ya da yoksulluk gibi çeşitli nedenlerle ebeveyn bakımından yoksun kalan çocukları kurumlar yerine koruyucu ailelerin yanına yerleştirme politikasını uygulamaktadır. 2019 verilerine göre Portekiz’de koruyucu aile programından faydalanan 191 çocuk ve genç varken, 6.000’den fazla çocuk yetimhanelerde kalmıştır.
Ülkedeki yetimhanelerden bazıları Casa do Gaiato de Lisboa, Obra da Rua-Obra do Padre Américo, Casa Pia de Lisboa-Ministério do Trabalho, Casa de Acolhimento Os Pirilampos, Centro de Alojamento Temporário de Tercena, Casa do Diogo, Acolhimento Social de Torrozelo, Abrigo São José, Solar do Mimo, Centro de Acolhimento de Crianças em Risco, Provilei Associação De Solidariedade Social, Centro de Apoio Familiar Pinto de Carvalho ve Lar de Betânia, Vendas Novas’dır. SOS Children’s Villages platformunun da ülke genelinde üç çocuk köyü vardır. Bu köylerde ihtiyaç sahibi ailelere yardım edilmekte ya da ebeveyn bakımından yoksun kalan çocuklar bu kuruma teslim edilmektedir.
KAYNAKÇA:
AP, AFP. “Portugal’s Catholic Church to set up committee to investigate child sex abuse”. (12.11.2021). Euronews. https://www.euronews.com/2021/11/12/portugal-s-catholic-church-to-set-up-committee-to-investigate-child-sex-abuse. (14.11.2021).
Araujo, S. “Foster care system in Portugal: challenges and improvements”. https://eurochild.org/news/foster-care-system-in-portugal-challenges-and-improvements/. (14.11.2021).
CountryMeters. “Portugal Population”. https://countrymeters.info/en/Portugal. (14.11.2021).
Portuguese American Journal. “Pordata: One fifth of the Portuguese population lives in poverty – Portugal”. https://portuguese-american-journal.com/portata-one-fifth-of-the-portuguese-population-lives-in-poverty-portugal/. (14.11.2021).
Shaaban, A. N., & Martins, M. R. “The Importance of Improving the Quality of Care Among HIV/AIDS Hospitalizations in Portugal”. (13.09.2019). Frontiers in Public Health. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpubh.2019.00266/full. (14.11.2021).
SOS Children’s Villages. “General information on Portugal”. https://www.sos-childrensvillages.org/where-we-help/europe/portugal. (14.11.2021).
UNESCO. “Portugal: Education and Literacy”. http://uis.unesco.org/en/country/pt. (14.11.2021).
UNICEF. “Portugal: Key demographic indicators”. https://data.unicef.org/country/prt/. (14.11.2021).