Irak Çocukları İnsani Durum Raporu

Başkent: Bağdat

Yüzölçümü: 434.320 km²

Nüfus: 41.413.510

Yönetim Biçimi: Federal Cumhuriyet

Irak, sahip olduğu petrol rezervleri ve tarıma elverişli topraklarıyla Ortadoğu’nun jeopolitik öneme sahip ülkeleri arasındadır. Resmî dilleri Arapça ve Kürtçedir. Fakat Türkmence, Süryanice ve Asurice de kullanılır. Nüfusun %75’i Arap’tır. Bunu daha küçük oranlarla Kürtler, Türkmenler, Süryaniler ve Farslar takip eder. Irak’ın %95’i Müslümandır.

Kırılgan Devletler İndeksi’nde 11. sırada yer alıp “çok yüksek alarm” kategorisinde bulunan ülkenin durumu, çocukları olumsuz etkilemekte; onların travma yaşamasına, panik ve ölüm korkusunun gündelik hayatlarının bir parçası haline gelmesine yol açmıştır. Ülkede 0-14 yaş arası çocukların sayısı 15.000.000, 15-24 yaş arası gençlerin sayısı ise 7.951.450’dir.

Anne çocuk ölümlerine bakılacak olursa beş yaş altı her 1.000 çocuktan 25’inin, her 1.000 bebekten 21’inin ve 100.000 anneden 25’inin hayatını kaybettiği görülür. Her dört kişiden birinin, yoksulluk sınırının altında yaşadığı ülkede 3.500.000 çocuğun bu yoksulluktan etkilendiği tahmin edilmektedir.

Irak’ta eğitim 12 yaşına kadar ücretsiz ve zorunludur. Ancak okul yetersizliği ve sınıfların aşırı kalabalık olması, çocukların kaliteli bir eğitim görmesine imkân vermemektedir. 2013 verilerine göre okul çağındaki 1.200.000 çocuk temel eğitime erişememiştir. Çatışmalarda okulların hedef alınması, binlerce çocuğun ve eğitim görevlisinin hayatına mal olmaktadır. 2016-2018 yılları arasında, Irak’ta 161 okul saldırıya uğramıştır. 2015-2016 itibariyle ilköğretime kayıt olan öğrenci sayısı 9.200.000’dür.

Irak’ta iç savaş dolayısıyla yerlerinden edilmiş 800.000 kişi vardır. 2019 tarihli bir rapora göre son bir yıl içerisinde 232 çocuk; öldürme, sakatlama ve silahlı gruplara alınma dâhil olmak üzere ağır hak ihlallerine maruz kalmış; çatışmalarda hayatını kaybeden her 100 kişiden sekizinin çocuk olduğu kayıtlara geçmiştir. Çok sayıda çocuk hâlâ silahlı gruplar ve özellikle terörist ağlar tarafından silahaltına alınmaktadır.

Ülkede pek çok çocuk temel ihtiyaçlarını karşılamak için çalışmak zorundadır. Uyuşturucu kaçakçılarının ya da fuhuş mafyalarının ellerine düşen çocuklar ise konunun çok daha trajik bir boyutudur.

2015 tarihli bir rapora göre Irak’ta 5.000.000 yetimin olduğu tahmin edilmektedir. 2003 yılında başlayan Amerikan saldırılarından sonra, seyri sürekli değişen iç savaş sonucu ne kadar çocuğun yetim kaldığı tam olarak bilinmemektedir. UNICEF’in 2011 tahminlerine göre bölgede 800.000 çocuk bu süreçte hem anne hem de babasını kaybetmiştir.

2009 verileri ülkede Irak Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı’na ait 23 devlet yetimhanesi olduğunu belirtmektedir. Bağdat’ta dört devlet yetimhanesinin olduğu fakat bunların kapasitesini doldurmadığı ifade edilmektedir. Çocuklara gerekli ve yeterli eğitim ve bakımı sağlayamayan devlet yetimhanelerinde kalan üç çocuktan birinin şiddete maruz kaldığı ve bu durumla ilgili bir önlem alınmadığı bildirilmektedir.

Irak’ta ambargo ve işgal sonrasındaki zorlu koşulların misyonerler tarafından değerlendirilmek istendiği, özellikle Kürdistan bölgesinde yoğun çalışmalar yürüttükleri bilinmektedir. Yetim çocuklar bağlamında çalışan misyoner kurumlar arasında Samaritan’s Purse ve World Orphans sayılabilir. Masjed Soleyman, Shahreza, Mahshahr, Miandoab ve Marand’da da yetimhaneler bulunmaktadır.

KAYNAKÇA:

Humanium. “Children of Iraq”. https://www.humanium.org/en/iraq/. (30.10.2021).

Knoema. “Iraq”. https://knoema.com/atlas/Iraq. (30.10.2021).

Kriter Dergi. “Papa’nın Irak Ziyareti Ne Anlama Geliyor?”. https://kriterdergi.com/dis-politika/papanin-irak-ziyareti-ne-anlama-geliyor. (30.10.2021).

ORSAM. “Irak’ta Resmi Diller Yasası ve Türkmenler”. https://www.orsam.org.tr/tr/irak-ta-resmi-diller-yasasi-ve-turkmenler/. (30.10.2021).

SOS Children’s Villages. “General Information on Iraq”. https://www.sos-childrensvillages.org/where-we-help/asia/iraq.  (30.10.2021).

UNICEF. “The cost and benefit of education in Iraq”. https://www.unicef.org/iraq/reports/cost-and-benefit-education-iraq. (30.10.2021).

UNICEF. “Iraq situation report for April 2019”. https://www.unicef.org/iraq/media/751/file/Iraq%20situation%20report%20for%20April%202019%20.pdf. (30.10.2021).

World Population Review. “Iraq Population 2021”. https://worldpopulationreview.com/countries/iraq-population. (30.10.2021).

Worldometer. “Iraq Population”. https://www.worldometers.info/world-population/iraq-population/. (30.10.2021).