Karadağ Çocukları İnsani Durum Raporu

ARNAVUTLUK

Başkent: Tiran

Yüzölçümü: 28.748 km²

Nüfus: 2.873.641

Yönetim Biçimi: Parlamenter Demokrasi

 

Balkan ülkelerinin en küçüğü olan Arnavutluk, Avrupa’da İslam’ın yayılmasında önemli bir rol üstlenmiştir. %58.8’lik bir oranla Müslüman nüfus ağırlıktadır. Bunu %6.8’lik bir oranla Hristiyanlar, %10’luk bir oranla Katolikler, %2.5’luk bir oranla da ateistler ve diğer inançlar takip eder. Arnavut olmayanlar, nüfusun %10’undan daha azını oluşturduğu için Avrupa’daki en homojen ülkelerden biri sayılır. Nüfusun %97’den fazlası Arnavut’tur. Geri kalanı Makedon ve Yunan gibi azınlıklardır. Resmî diller Arnavutça ve Yunancadır.

15 yaş altı nüfus, toplumun yaklaşık 1/5’ine tekabül eder. Bu da Arnavutluk’u, Avrupa’nın en genç nüfuslu ülkelerinden biri yapar. Ülkedeki doğum oranı diğer Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında yüksek olsa da dünya ortalamasının altında kalmaktadır. 2019 verilerine göre anne başına 1.60 çocuk düşmektedir.

Arnavutluk’ta her 100.000 anneden 15’i, yenidoğan her 1.000 bebekten 8’i ve beş yaş altı her 1.000 çocuktan 10’u hayatını kaybetmektedir. Beş yaş grubunda en yaygın görülen hastalıklar %37 akut solunum yolu enfeksiyonu, %17 ishal, %10 kardiyovasküler hastalıklardır. Kırsal alanlardaki bebek ölüm oranları, ülkenin kentsel bölgelerine göre iki kat daha fazladır.

Arnavutluk’ta eğitim 6-16 yaşları arasında zorunludur ve ülkenin öncelikleri arasındadır. İlkokula kayıt oranı %93.4, ortaöğretime kayıt oranı %85.2’dir. Genel olarak ülkede genç okuryazar oranı %99’dur.

Çocukların %12’si ailelerine yardım edebilmek için çalışmak zorundadır. Ülkedeki STK’ların raporlarına göre 50.000 çocuk, para kazanmak için çeşitli işlere müracaat etmektedir. İşsizlik ülkenin başlıca problemlerinden biridir ve aktif olarak iş arayan gençlerin %26’sı iş bulamamaktadır.

2018 yılına göre Arnavutluk’ta ortalama 2.500 çocuk sokaklarda yaşamakta ve dilencilik yapmaktadır. Ayrıca 2017-2018 Arnavutluk Nüfus ve Sağlık Araştırması’na göre 2-14 yaş aralığındaki 5.370 çocuktan %48’i, psikolojik veya fiziksel şiddete maruz kalmıştır. End Chid Prostitution, Chid Pornography and Trafficking of Children for Sexual Purposes (ECPAT), Arnavutluk’taki kız çocukların ve kadınların %88’inin şiddet mağduru olduğunu iddia etmektedir. UNICEF’in Arnavutluk’ta çocukların internet kullanım deneyimlerine ilişkin yaptığı araştırmada, her beş çocuktan birinin şiddet içerikli videolar izlediği, %25’inin daha önce tanışmadığı biriyle etkileşime girdiği ve %16’sının internette ilk tanıştığı biriyle yüz yüze görüştüğü ifade edilmiştir.

Arnavutluk’ta 1-14 yaş arası yaklaşık 31.000 yetim çocuk vardır. Kavaje, Lushnje, Berat, Korce, Fier, Shkoder, Vlore, Elbasan, Durres ve Tirana’da yetimhaneler bulunmaktadır. 2019 yılındaki verilere göre sadece 703 çocuk yatılı bakım görmektedir. Bunların 525’i kamuya ait olan veya olmayan kurumlara, 62’si engelli kalkınma merkezlerine, 41’i insan ticareti mağdurları merkezine ve 75’i aile içi şiddet mağdurlarına yönelik merkezlere yerleştirilmiştir. Buna ek olarak 684 engelli çocuk genellikle yatılı olmak üzere özel okullara gitmektedir.

Ülkede misyoner kurumlardan biri olan Bethany, yaklaşık 30 bölgede çalışmalarına devam etmektedir. Bunlardan bir başkası olan SOS Children’s Villages de 1995’ten bu yana Tiran ve İşkodra’da çalışmalar yürütmektedir.

 

Kaynakça:

Eurydice. “Single Structure Education (Integrated Primary and Lower Secondary Education”. https://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/montenegro/single-structure-education-integrated-primary-and-lower-secondary-education_en. (31.10.2021).

Friends of Bijela. “About Orphanage”. https://www.telic-corp.com/friendsofbijela.com/aboutorphanage.html. (31.10.2021).

Knoema. “Montenegro”. https://knoema.com/atlas/Montenegro. (31.10.2021).

Library of Congress. “Orphans with Startling ‘Futurests’ Tendencies.” https://www.loc.gov/resource/anrc.12243/. (31.10.2021).

MICS. “Montenegro 2018 Education”. https://www.unicef.org/montenegro/en/media/8486/file. (31.10.2021).

Orphanages Directory. “Archive for the Montenegro Category”. https://www.orphanagedirectory.org/category/montenegro. (11.11.2021).

UNESCO Institute for Statistics. “Montenegro”. http://uis.unesco.org/en/country/me. (31.10.2021).

Worldometer. “Montenegro Population”. https://www.worldometers.info/world-population/montenegro-population/. (31.10.2021).

World Population Review. “Montenegro Population 2021”. https://worldpopulationreview.com/countries/montenegro-population. (31.10.2021).