Afganistan Çocukları İnsani Durum Raporu

 

Başkent: Kâbil

Yüzölçümü: 652.230 km²

Nüfus: 40.187.188

Yönetim Biçimi: Başkanlık Tipi Demokrasi

Orta Asya’nın güneyinde yer alan Afganistan İslam Cumhuriyeti, İnsanî Gelişim Endeksi açısından 189 ülke içerisinde 169. sırada yer alıyor. Uzun yıllardan beri çatışmalara sahne olan ve geçtiğimiz aylarda yönetim değişikliği yaşayan Afganistan’da, siyasî ve ekonomik istikrarsızlık kalkınmanın önündeki en büyük engeli oluşturuyor.

Dünyanın en genç nüfus ve en yüksek doğum oranlarından birine sahip ülkede, nüfusun neredeyse yarısı 18 yaşın altındadır. 2020 itibariyle ülkede 0-14 yaş arası çocuk nüfusu 16.280.850, 15-24 yaş arası genç nüfus 8.555.930’dur.

UNICEF verilerine göre doğan her 1.000 Afgan çocuktan yaklaşık 60.3’ü çeşitli sebeplerden dolayı beş yaşına gelmeden hayatını kaybetmektedir. Kızamık, suçiçeği, kabakulak, kolera, ishal, tüberküloz, grip, zatürre ve çocuk felci gibi hastalıklar, dünyaya oranla çocuklar arasında çok daha yaygındır. Afganistan, dünyadaki en yüksek anne ölüm oranlarından birine sahiptir. Yoksulluk, sağlık hizmetlerine erişim eksikliği ve cinsiyet eşitsizliği gibi sebepler nedeniyle her 100.000 doğumda ortalama 638 anne ölmektedir.

Dünyanın en fakir ikinci ülkesi olan Afganistan’da çocuklar yetersiz beslenme, zorla evlilik, cinsel istismar ve şiddete maruz kalmakta; 40 yıldan fazladır süregelen savaş ve şiddetin en büyük kurbanı olmaya devam etmektedir. Son 20 yılda çatışmalarda ölen çocuk sayısı yaklaşık 33.000 iken, son bir yılda 806’dan fazla çocuk hayatını kaybetmiş, 4.300 çocuk ise yaralanmıştır. Çatışmaların etkisiyle 4.100.000’in üzerinde insan yerinden edilmiştir.

Sağlık sisteminin ve sosyal hizmet altyapısının çökmek üzere olduğu ülkede en az 10.000.000 çocuğun hayatta kalmak için insanî yardıma ihtiyacı vardır. Bugün itibariyle yaklaşık 1.000.000 çocuk yetersiz beslenme yüzünden ölüm riskiyle karşı karşıyadır. Ülkede artan siyasî istikrarsızlık ve derinleşen ekonomik krizin yanı sıra şiddetli kuraklık ve buna bağlı su kıtlığı, zorlu kış şartları ve COVID-19 pandemisinin etkisiyle önümüzdeki süreçte çocuk ve kadınlar için durumun daha da kötüleştireceği öngörülmektedir.

Taliban yönetimiyle birlikte ülkede kız çocuklarının geleceğine dair endişeler artarken güncel veriler, eğitimin büyük bir sorun olmaya devam ettiğini göstermektedir. Okuryazarlığın %43 olduğu ülkede kadınların sadece %30’u okuryazardır. Okul dışı kalan 3.700.000 çocuğun %17’si, 15 yaşına varmadan evlendirilmekte; her yıl ortalama 1.500 çocuk taciz ve şiddete maruz kalmaya ve zorla çalıştırılmaya ya da sokaklarda dilenmeye devam etmektedir.

 5-14 yaş arası çocukların %7.5’i okula gitmeyip zorla çalıştırılırken %4.6’sı hem okuyup hem çalışmaktadır. Ayrıca buradaki çocuklar bölgesel ve uluslararası insan kaçakçılığının ve çatışmalarda kullanılmak üzere silahlı grupların önemli insan kaynaklarından biridir. Sadece geçen sene en az 200 çocuk Taliban başta olmak üzere bazı silahlı örgütlere katılmıştır.

Afganistan’da ortalama 2.000.000 yetim çocuk bulunmaktadır. Bu yetimlerin 600.000’den fazlası tehlikeli koşullarda barınma, gıda ve eğitime erişimi olmadan sokaklarda yaşamakta; yetimlerin sadece bir kısmı, sınırlı sayıda olan ve kaynak yetersizliğinden dolayı kapatılma riskiyle karşı karşıya olan devlet yetimhanelerinde barınmaktadır.

KAYNAKÇA:

CDC. Centers for Disease Control and Prevention. “Guidance for Clinicians Caring for Individuals Recently Evacuated from Afghanistan”. https://emergency.cdc.gov/han/2021/han00452.asp. (16.11.2021).Humanium. “Children of Afghanistan”. https://www.humanium.org/en/afghanistan/. (16.11.2021).Save the Children. “One Child Killed or Maimed Every 5 Hours Over 20 Years of War in Afghanistan”. https://www.savethechildren.net/news/one-child-killed-or-maimed-every-5-hours-over-20-years-war-afghanistan. (16.11.2021).UNDP. “Human Development Report 2020: Afghanistan”. http://hdr.undp.org/en/countries/profiles/AFG#. (11.11.2021).UNICEF. “Afghanistan Appeal”. https://www.unicef.org/appeals/afghanistan. (16.11.2021).Tidey, Christopher. “Summary of remarks by UNICEF Deputy Executive Director Omar Abdi on Afghanistan during the Daily Press Briefing by the Office of the Spokesperson for the Secretary-General”. (15 October 2021). UNICEF. https://www.unicef.org/press-releases/summary-remarks-unicef-deputy-executive-director-omar-abdi-afghanistan-during-daily. (16.11.2021).U.S. DEPARTMENT OF LABOR. “Findings on the Worst Forms of Child Labor- Afghanistan”. https://www.dol.gov/agencies/ilab/resources/reports/child-labor/afghanistan. (16.11.2021).Worldometer. “Afghanistan Population”. https://www.worldometers.info/world-population/afghanistan-population/. (16.11.2021).